กำลังเสือโคร่ง ยาน้ำสมุนไพรหมอทองอินทร์ สมุนไพรเพื่อสุขภาพจาก ฟีนิกซ์เฮิร์บ: แก่นขี้เหล็ก

แก่นขี้เหล็ก : แก้กระษัย ดับพิษไข้ แก้พิษเสมหะ รักษาโรคหนองใน รักษาอาการตัวเหลือง เป็นยาระบาย บำรุงน้ำดี ทำให้เส้นเอ็นหย่อน
ชื่อ : ขี้เหล็ก แก่นขี้เหล็ก
ชื่ออื่น : ขี้เหล็กแก่น, ขี้เหล็กบ้าน, ขี้เหล็กหลวง, ขี้เหล็กใหญ่, ผักจี้ลี้, แมะขี้เหละพะโดะ,ยะหา

ทำความรู้จักกับขี้เหล็ก

ไม้ขี้เหล็กเป็นไม้ที่มีขนาดปานกลาง จนถึงขนาดใหญ่มีใบเขียวตลอดปี ไม่ผลัดใบเมื่อโตเต็มที่ จะมีความสูงประมาณ 8 – 18 เมตร ระบบรากแผ่กระจาย ลำต้นไม่ค่อยจะเปลาตรงเท่าไรนัก เปลือกบางเรียบมีสีเทาปนน้ำตาลหรือเขียวปนเทา เมื่อแก่เปลือกนอกอาจมีสีดำและแตกเป็นเกล็ดตามบริเวณโคนต้น โดยปกติไม้ขี้เหล็กมีกิ่งก้านสาขามากแตกออกรอบลำต้นทุกทิศทาง เรือนยอดแผ่ขยายเป็นพุ่ม
ใบ เป็นช่อแบบขนนก ช่อติดเรียงสลับ ช่อยาวประมาณ 30 ซม. แต่ละช่อมีใบย่อยรูปขอบขนานแคบๆ กว้างประมาณ 1 ซม. ยาวประมาณ 3.5 ซม. รูปทรงของใบทั้งหมดเป็นรูปรีหรือรูปไข่ ก้านใบยาว 10 – 20 ซม. มีใบย่อย 7 – 10 คู่ ก้านใบย่อยยึดติดกับก้านใบใหญ่เป็นคู่ๆ ออกตรงข้าม ใบอ่อนเป็นขนสั้นๆ เมื่อใบแก่มากๆ ขนนี้จะหายไป ใบย่อยที่อยู่ปลายสุดของช่อจะเป็นใบเดี่ยวๆ เนื้อใบเนียนค่อนข้างบาง สีเขียวเข้มเป็นมัน ไม่มีขน โคนใบสอบแคบเข้าเล็กน้อย ปลายใบมนหรือหยักเว้าเข้าเล็กน้อย ขอบใบเรียบ
ดอก สีเหลือง ออกรวมกันเป็นช่อใหญ่ๆ ตามปลายกิ่ง ช่อดอกยาวถึง 30 ซม. ก้านช่อย่อยมักติดสลับเวียนกัน กลุ่มที่อยู่ทางโคนช่อใหญ่จะมีก้านช่อยาวกว่ากลุ่มดอกจะไปรวมกัน ตามบริเวณปลายช่อย่อย แต่ละกลุ่มมีมากกว่า 10 ดอก กลีบฐานดอกมี 3 – 4 กลีบ กลีบจะงุ้มเป็นรูปช้อนแต่ละกลีบไม่ติดกัน กลีบดอกมี 5 กลีบ โคนกลีบสอบเข้าเล็กน้อย กลีบเป็นอิสระและจะงุ้มเข้าเป็นรูปช้อนหลุดร่วงไว ดอกที่บานเต็มที่มีขนาดวัดผ่าศูนย์กลางประมาณ 3 – 4 ซม. ดอกจะออกตามปลายกิ่งเป็นกลุ่มตามความยาวของกิ่ง ดอกในกลุ่มเดียวกันจะบานไม่พร้อมกัน โดยจะบานจากดอกที่อยู่โคนช่อไปสู่ปลายช่อ เกสรตัวผู้มี 10 อัน รังไข่ รูปรีๆ มีขนประปราย ไข่อ่อนมีมาก
ผล มีลักษณะเป็นฝักแบนๆ กว้างประมาณ 1.5 เซนติเมตร และยาวถึงประมาณ 30 เซนติเมตร มีสีน้ำตาลและฝักโค้งเล็กน้อย แต่ละฝักมีเมล็ด 20 – 30 เมล็ด เรียงตัวตามขวางเมล็ดขี้เหล็กมีขนาดประมาณ 3 x 7 มิลลิเมตร รูปรี แบน สีน้ำตาลเข้มหรือดำ ถ้านำมาชั่ง 1 กิโลกรัม จะมีเมล็ดประมาณ 20,000 – 25,000 เมล็ด

ประโยชน์ของขี้เหล็ก
- ดอก รักษาโรคเส้นประสาท นอนไม่หลับ ทำให้หลับสบาย รักษาโรคหืด รักษาโรคโลหิตพิการ ผายธาตุ รักษารังแค ขับพยาธิ
- ราก รักษาไข้ รักษาโรคเหน็บชา ทาแก้เส้นอัมพฤกษ์ให้หย่อน แก้ฟกช้ำ แก้ไข้บำรุงธาตุ ไข้ผิดสำแดง
- ลำต้นและกิ่ง เป็นยาระบาย รักษาโรคผิวหนัง แก้โรคกระษัย แก้นิ่ว ขับปัสสาวะ ขับระดูขาว
- ทั้งต้น แก้กระษัย ดับพิษไข้ แก้พิษเสมหะ รักษาโรคหนองใน รักษาอาการตัวเหลือง เป็นยาระบาย บำรุงน้ำดี ทำให้เส้นเอ็นหย่อน
- เปลือกต้น รักษาโรคริดสีดวงทวาร โรคหิด แก้กระษัยใช้เป็นยาระบาย
- กระพี้ รสขมเฝื่อน แก้ร้อนกระสับกระส่าย บำรุงโลหิต คุมกำเนิด
- ใบ รักษาโรคบิด รักษาโรคเบาหวาน แก้ร้อนใน รักษาฝีมะม่วง รักษาโรคเหน็บชา ลดความดันโลหิตสูง ขับพยาธิ เป็นยาระบาย รักษาอาการ นอนไม่หลับ
- ฝัก แก้พิษไข้เพื่อน้ำดี พิษไข้เพื่อเสมหะ แก้ลมขึ้นเบื้องสูง เบื้องบน โลหิตขึ้นเบื้องบน ทำให้ระส่ำระสายในท้อง
- เปลือกฝัก แก้เส้นเอ็นพิการ
- ใบแก่ ใช้ทำปุ๋ยหมัก